Giấc mơ Vi Mạch Việt Nam

Dự án nhà máy wafer fab của CNS – đôi điều chia sẻ.

Anh chị em cộng đồng vi mạch Việt Nam cách đây 6-7 năm chắc ít nhiều nghe đến dự án 300 triệu USD đầu tư xây dựng nhà máy wafer fab của tổng công ty công nghiệp SG. Vừa rồi anh Huề có mention may quá mình không làm, không lại sẽ thất bại. Chắc hẳn nhiều người cũng nghĩ vậy. Do vậy mình muốn chia sẻ một chút những hiểu biết của mình về dự án này để mọi người cùng có thông tin.

– Dự án này thuộc chương trình vi mạch t/p HCM giai đoạn 2012-2020 nhưng thật ra dự án manh nha hình thành trước đó từ khá lâu, khoảng năm 2006 khi một đoàn lãnh đạo VN sang châu Âu được dẫn tham quan các tổ hợp nhà máy công nghệ cao ở Châu Âu. Nói thế để thấy chính phủ và các lãnh đạo doanh nghiệp quan tâm lĩnh vực này rất nghiêm túc.

– CNS là tổng công ty công nghiệp SG, doanh nghiệp nhà nước, hoạt động dựa trên vốn nhà nước, tuy nhiên nó vẫn là doanh nghiệp vận hành vẫn vì mục tiêu tăng trưởng doanh số, lợi nhuận. Ngoài ra doanh nghiệp nhà nước mà làm lỗ một đồng vốn của nhà nước là lãnh đạo đi tù. Thời kỳ đó, CNS kinh doanh rất sáng, đóng vai trò quan trọng trong một số lĩnh vực sản xuất ở t/p HCM. Mấy năm gần đây, lãnh đạo CNS mới lôm côm, chứ dự án nhà máy này, CNS là dưới sự lãnh đạo của chú Thọ, một ông già gân. Mười năm trời theo đuổi dự án, đầu bạc trắng. Đến khi dự án nhận được cái gật đầu từ cấp lãnh đạo cao nhất thì cũng là lúc chú Thọ nhận quyết định về hưu, về vui thú điền viên. NHƯNG người kế nhiệm lên thay lại không mặn mà với vi mạch, hình như vị này còn có vướng vòng lao lý sau đó.

– Lại nói về dự án, ngoài bê nhà máy fab về VN, nó còn rất nhiều gói khác ví dụ cử người đi đào tạo vận hành trong 2 năm, thành lập đơn vị R&D trong 3 năm để tự chủ một số thiết kế khi nhà máy hoàn thành, một trong các sản phẩm hồi đó định làm là chip dùng cho thẻ căn cước, hộ chiếu điện tử.

– Rất nhiều anh chị em hoài nghi về tính thực tế và hiệu quả kinh doanh của nhà máy thì mình nói rõ thêm một chút, nhà máy này không phải thành lập mới toanh, nó là nhà máy đang vận hành bình thường, làm các đơn hàng cho các đối tác hiện có, khi mang về VN, nó vẫn cam kết sản xuất phục vụ các khách hàng đang có và nó vẫn nằm trong chuỗi hay ecosystem của nhà máy đang có. Công nghệ nhà máy là 180nm và với máy móc đó cho phép scale xuống 130nm (non STI).

Cho tới thời điểm viết bài này tôi vẫn cho rằng 180nm wafer fab sống tốt, và sẽ còn sống khoẻ trong ít nhất một thập kỷ nữa. Nói thế để thấy 180nm ko phải đổ bỏ đi, mình nhập rác về VN như một số người nghĩ hồi đó.

– Người tư vấn cho chú Thọ, giới thiệu đối tác và ecosystem, sau đó trực tiếp về VN tham gia giai đoạn nước rút là một chú Việt Kiều nặng lòng với quê hương, từng giữ vị trí quan trọng ở Chartered Semiconductor Singapore và EM Microelectronic (VP Operations). Nói vậy để thấy dự án này không phải là do người không đúng chuyên môn tư vấn triển khai.

Nếu nói về dự án nhà máy sản xuất thì cá nhân mình đánh giá, đây là dự án nghiêm túc nhất, khả thi nhất và nhiều tâm huyết nhất của một thế hệ doanh nhân t/p HCM cuối thế kỷ trước. Với mình, nó đáng làm hơn rất nhiều những dự án tiêu mấy chục triệu phục vụ prototype là chính. Đó thật sự là điều đáng tiếc và điều đáng tiếc nhất là dự án thất bại lại do chính quy chế 60 tuổi là về hưu của chúng ta. Nếu không giờ này những mẻ chip đầu tiên đã kịp đi ra thế giới từ Việt Nam. Thôi thì nhà nước chưa kịp mất 300 triệu USD vào vi mạch nhưng cơ hội như vậy khó lập lại tiếp trong một thời gian ngắn nữa lại đợi tiếp vậy.

P/S: đến 2016 thì phương án huy động vốn cho 300 tr USD vẫn là vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho chương trình vi mạch và các đối tác, ngân hàng nước ngoài.